PROGRAMMA winter/voorjaar 2022
De werkgroep INSPIRATIE & ONTMOETING van de Raad van Kerken Culemborg biedt u een boeiend en zeer afwisselend programma aan voor de eerste maanden van 2022. Natuurlijk geldt voor alle activiteiten een voorbehoud vanwege de coronaperikelen. Met het oog op het aantal beschikbare plaatsen is het dus heel belangrijk dat u zich op tijd aanmeldt. Dat stelt ons ook in de gelegenheid u persoonlijk op de hoogte te houden van de gestelde voorwaarden en de eventuele annulering van de activiteit.
1. Het lot van Eckerlijc – maandag 31 januari – Oud Katholijke kerk – 20.00 u
2. Speuren naar de Matteuscode -dinsdag en 22 februari – NG-kerk – 14.30 u
3. Groende Theologie – donderdag 17 februari – Open Hof – 14.00 u
4. Dagexcursie “barmhartigheid’ in A’dam – zaterdag 12 maart
5. Kierkegaard – dinsdag 22 maart – Oud Katholieke kerk – 20.00 u
6. Zin in film – woensdag 30 maart – Open Hof – 19.30 u
Voor nadere informatie en aanmelden zie uitgebreide informatie hieronder (‘lees meer’)
Het lot van Eckerlijc (Iedereen)
Voor iedereen geldt: eens is het leven voorbij. En wat is in die laatste levensfase belangrijk? Daar komt Elckerlijc, de hoofdpersoon uit het toneelstuk De Spyeghel der Salicheyt van Elckerlijc, uiteindelijk achter. Geld en bezittingen doen er niet toe, vrienden laten je in de steek, maar zelfkennis, deugd, barmhartigheid, berouw en boete helpen je op weg naar de hemel, ook als je flink de bloemetjes hebt buiten gezet en dol was op luxe, zoals Elckerlijc.
De Elckerlijc is een allegorisch toneelstuk uit het (Antwerpse?) rederijkersmilieu van de late 15e eeuw. De personages zijn abstracte begrippen zoals Elckerlijc zelf, het Goed (Bezit), de Deugd en de Dood, maar toch is het stuk heel herkenbaar en aangrijpend. Daarom werd het ook een internationale bestseller en inspireert het nog steeds hedendaagse schrijvers, zoals Philip Roth in zijn roman Everyman uit 2006.
In haar lezing gaat Marjolein Hogenbirk, docent aan de Universiteit van Amsterdam, in op de inhoud van het toneelstuk en op de cultuurhistorische achtergrond van de thematiek. Daarbij legt zij een relatie met andere ars-moriendivoorstellingen uit de laat-middeleeuwse beeldende kunst, zoals voorstellingen van de Danse Macabre (dodendans) of werk van Jeroen Bosch.
Data: maandag 31 januari
Plaats en tijd: oud-katholieke kerk, Varkensmarkt, 20.00 uur
Kosten: € 4,=
Aanmelden bij: René van Loenen, r.r.vanloenen@kpnplanet.nl (tel.515159) of via StadskloosterCulemborg@gmail.com
Speuren naar de Matteüscode
Al honderd jaar houden bijbelonderzoekers zich bezig met de boeiende en complexe structuur van het evangelie van Matteüs. Ze letten daarbij zowel op theologische als literaire aspecten. Is er nu wel of niet een theologisch-literaire hoofdvorm in Matteüs aanwijsbaar? En wat zegt dat precies over de boodschap? Een populaire indeling is bijvoorbeeld een vijfdeling, naar de vijf boeken van de Thora; het evangelie combineert nieuw met oud. Toch kleven er diverse bezwaren aan deze vijfdeling en zijn recentere indelingen ook goed verdedigbaar.
Peter van Veen (Culemborg) heeft zich de afgelopen elf jaar beziggehouden met de structuur van Matteüs, wat heeft geleid tot een theologisch artikel met een nieuw voorstel. Dat voorstel integreert meerdere visies en leidt tot verrassende exegetische inzichten. In twee middagen maakt u al grasduinend in het Matteüsevangelie kennis met een onderliggende structuur. Daarin vallen veel puzzelstukjes op hun plek en krijgt u andere gezichtspunten bij bekende verhalen.
Deze vanwege corona uitgestelde cursus is een vernieuwing van en uitbreiding op eenzelfde cursus uit 2012.
Data: dinsdag 15 en 22 februari
Plaats en tijd: NG kerk (voormalige synagoge), St.-Janskerkhof, 14.30 uur
Kosten: € 4,= per middag
Aanmelden bij: Betty Visser, betty.visser@kpnplanet.nl (tel.513539) of René van Loenen, r.r.vanloenen@kpnplanet.nl (tel.515159)
Groene theologie
De ecologische crisis vraagt om een herbezinning in denken, doen én geloven. ‘Groene theologie’ is een onmisbaar boek voor ieder die duurzaamheid en geloof, theologie en ecologie met elkaar wil verbinden. Over dit pionierswerk van dominee Trees van Montfoort gaat deze lezing. Eeuwenlang heeft de mens ongebreideld gebruikgemaakt van de natuur. Het westerse christendom rechtvaardigde dit met de opvatting dat de mens centraal staat in de schepping en heerser is over de natuur. Het mensgerichte wereldbeeld is zo vanzelfsprekend dat we er zelden bij stilstaan. ‘Groene theologie’ verwoordt een andere kijk op natuur. Vanuit de Bijbel en de christelijke traditie benadrukt de auteur dat niet de mens centraal staat, maar Gods liefde voor heel de schepping. Bovendien laat zij prachtig zien hoe de Bijbel vanuit ecologisch perspectief kan worden gelezen. ‘Groene theologie’ is een uitstekend boek over een enorm belangrijk onderwerp.” Bij voldoende belangstelling wordt een oecumenische leesgroep gestart.
Trees van Montfoort is theoloog, onderzoeker, predikant en lid van de werkgroep Theologie, Kerk en Duurzaamheid. Ze was hoofd van een afdeling voorlichting van de PKN, hoofdredacteur van Kerk & Israël Onderweg, en werkte bij KRO en HUMAN als radioprogrammamaker. Ze publiceerde eerder Maria, een beeld van een vrouw en Een ijsje op zondag. Cultuurverschillen tussen katholieken en protestanten.
Datum: donderdag 17 februari
Plaats en tijd: oud-katholieke kerk of Open Hof 14.00 – 16.00 uur
Kosten: € 4,=
Aanmelden (vóór 11 februari) via StadskloosterCulemborg@gmail.com of bij Trudy den Hartog, tdenhartog.vandendungen@gmail.com (tel.513357)
Dagexcursie ‘barmhartigheid’ in Amsterdam
In het kader van het project ‘Zeven wegen van barmhartigheid’ (De Roos van Culemborg) organiseert de werkgroep I & O een dagexcursie naar Amsterdam. ‘s Morgens bezoeken we het Rijksmuseum, waar een gids ons van 10.30 tot 11.30 uur rondleidt langs een aantal schilderijen rond het thema barmhartigheid, uit verschillende eeuwen, en ons daarbij onverwachte dwarsverbanden laat zien. Na het Rijksmuseum bezoeken we de Nassaukerk (Staatsliedenbuurt), waar we om 13.00 uur lunchen bij Filah. Vervolgens maken we een kleine wandeling in de buurt en kijken we in de kringloopwinkel onder de kerk. We sluiten het programma af in de kerkzaal. Daar krijgen we veel te horen en te zien over de diaconale projecten van deze kerk, waar ook Filah onder valt. Rond 15.00 uur vertrekken we weer richting Culemborg.
Datum: zaterdag 12 maart
Plaats en tijd: vertrek om 8.45 uur vanaf station Culemborg
Kosten: € 13,= voor rondleiding Rijksmuseum + lunch bij Filah; niet inbegrepen: reiskosten + entree Rijksmuseum (eventueel museumjaarkaart)
Aanmelden bij: René van Loenen, r.r.vanloenen@kpnplanet.nl (tel.515159) of Betty Visser, betty.visser@kpnplanet.nl (tel.513539)
Let op: maximaal 15 deelnemers. We maken een lijst op volgorde van aanmelding.
Kierkegaard
In deze lezing maken we nader kennis met de in Kopenhagen geboren en gestorven filosoof, protestantse theoloog en cultuurcriticus Søren Aabye Kierkegaard. Hij wordt beschouwd als de vader van het existentialisme. In het werk van Kierkegaard staat het concrete leven van de individuele mens centraal. Wij zullen allen tijdens ons leven keuzes moeten maken of beslissingen moeten nemen als gevolg van onze vrijheid. Uit die keuzes blijkt wat voor mens je wilt zijn of worden.
Niet tevreden over zijn leven, schreef Kierkegaard op 25-jarige leeftijd in zijn dagboek: “Waar het mij aan hapert, is dat ik niet met mijzelf in het reine kan komen over de vraag wat ik moet doen, ….. waarvoor ik wil leven en sterven.” Tijdens de lezing volgen we de zoektocht van Kierkegaard aan de hand van gebeurtenissen in zijn leven. Omdat ieder van ons in zijn ontwikkeling de vrijheid heeft om te kiezen, gaat Kierkegaard in op de angst voor deze vrijheid.
Voorts gaat Kierkegaard in op drie manieren van in het leven staan: de esthetische, ethische en religieuze levenshouding. In samenhang hiermee onderscheidt Kierkegaard drie niveaus of stadia van individueel bestaan waarmee men een authentiek ‘zelf’ wordt, namelijk het esthetische, ethische en religieuze niveau van leven. Naarmate het individu vordert gedurende deze stadia wordt het zich steeds meer bewust van zijn relatie tot God. Dit proces waardoor een individu een ‘zelf’ wordt, verloopt dus idealiter van het eerste naar het derde niveau. Omdat wij in onze ontwikkeling de vrijheid hebben om te kiezen, kan het echter zijn dat wij in een van deze fasen gefixeerd blijven.
Deze lezing met powerpoint wordt gegeven door drs. Harry Duivenvoorde. Hij studeerde andragologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam en werkte later als docent ouderenzorg aan een beroepsopleiding in de zorgsector in Den Haag.
Datum: dinsdag 22 maart
Plaats en tijd: oud-katholieke kerk, Varkensmarkt, 20.00 uur
Kosten: € 4,=
Aanmelden (vóór 19 maart) via StadskloosterCulemborg@gmail.com of René van Loenen, r.r.vanloenen@kpnplanet.nl (tel.515159)
Zin in film
Na het succes van de film ADAM, afgelopen najaar, verzorgen wij in het voorjaar van 2022 opnieuw een filmavond. Bettie ten Cate en Jan den Hertog kozen weer een film voor ons uit en gaan na afloop met ons in gesprek over wat we gezien hebben.
Dit keer is de keus gevallen op Jagten. Deze film uit 2012 van regisseur Thomas Vinterberg blijkt nog steeds actueel. De film laat zien hoe een uitspraak van een kind uit een kleuterklas op het Deense platteland een geheel eigen leven gaat leiden. Uiteindelijk leidt dit tot ongegronde fantasieën en verdachtmaking van de kleuterleider Lucas; hij wordt onterecht beschuldigd van seksueel misbruik. Bij de leiding van de school en onder ouders ontstaat grote onrust, beslissingen worden genomen, vriendschappen verbroken en de eenmaal gegroeide twijfels en verdachtmakingen hebben een funeste uitwerking. De lokale maatschappij keert zich tegen Lucas. Parallellen te over met wat wij in onze tijd zien gebeuren. Hoe dien je daarin je houding te bepalen? Datum: woensdag 30 maart
Plaats en tijd: Open Hof, 19.30 uur
Kosten: € 4,=
Aanmelden bij: Betty Visser, betty.visser@kpnplanet.nl (tel.513539) of René van Loenen, r.r.vanloenen@kpnplanet.nl (tel.515159)
